Δευτέρα 14 Απριλίου 2008

Βιολογικός Βίος Αβίωτος

Next
Michael Crichton
Harper Collins Publishers, 2006
Σελίδες: 400, Τιμή: 15 €

Ο Michael Crichton δεν υπήρξε ποτέ λογοτέχνης, ούτε ο ίδιος τρέφει παρόμοιες ψευδαισθήσεις. Είναι βαθιά ριζωμένος στην κοινωνία του θεάματος και τα βιβλία του έχουν πουλήσει εκατομμύρια αντίτυπα, αλλά έχουν γίνει και πολύ επιτυχημένες (εμπορικά πάντα) ταινίες: Αποκαλύψεις, Jurassic Park, το Σύνδρομο της Ανδρομέδας είναι μόνον μερικές από αυτές. Πρόκειται για ταινίες δράσης που χαρακτηρίζονται από σχετικά επίπεδους χαρακτήρες και από μία έντονη πλοκή για κάποιο τεχνολογικό, ή επιστημονικό ζήτημα αιχμής, χωρίς πάντα να διεκδικούν δάφνες αληθοφάνειας. Στο Next (ή Μετά, όπως έχει χλιαρά αποδοθεί στα ελληνικά) ο Crichton ασχολείται με την βιοτεχνολογία, ένα θέμα επίκαιρο και ενδιαφέρον, για το οποίο ελάχιστα πράγματα γνωρίζουμε.

Εδώ δεν ξεσηκώνει θύελλα διαμαρτυριών, όπως στο προηγούμενο βιβλίο του, το State of Fear, όπου είχε αμφισβητήσει την κλιματική αλλαγή, αλλά καταπιάνεται με πολλά: με εταιρίες που χρησιμοποιούν κύτταρα ανθρώπων με ειδικά θεραπευτικά χαρακτηριστικά, τα οποία τα έχουν κατοχυρώσει και δεν ανήκουν πλέον στους ανθρώπους, από τους οποίους προέρχονται· με πιθήκους που μιλούν και έχουν ξαμοληθεί στην ζούγκλα, όπου τους κυνηγούν αδίστακτοι δημοσιογράφοι για την πρωτιά της είδησης· με ιούς που βγαίνουν από τα εργαστήρια και αλλάζουν την προσωπικότητα των ανθρώπων πολύ περισσότερα από ένα απλό (απλό;) Prozac, όχι όμως χωρίς σοβαρές παρενέργειες.

Άγρια πράγματα, πολύ έξω από την καθημερινή εμπειρία και πληροφόρηση του μέσου ανθρώπου. Όπως εκείνο το ότι οι εταιρίες έχουν πατεντάρει το ανθρώπινο γονιδίωμα, δηλαδή ειδικά γονίδια -- κάτι που είναι ηθικά και πολιτικά απαράδεκτο -- κάτω από την απειλή ότι η έρευνα δεν προχωράει χωρίς ένα ισχυρό οικονομικό κίνητρο, κάτι που ακόμη και ο εικονοκλάστης (και μερικές φορές προκλητικός) Crichton δεν το αποδέχεται.

Το Next είναι πολύ λιγότερο απίθανο από την δημιουργία δεινοσαύρων από το DNA τους. Είναι η φιλόδοξη προσπάθεια του Crichton να εκθέσει τα σημαντικά προβλήματα του συστήματος κατοχύρωσης πνευματικής ιδιοκτησίας στην βιοτεχνολογία στις ΗΠΑ, όπου το ένα πέμπτο των γονιδίων μας ανήκει σε κάποιους άλλους. Και υπάρχουν πολλά νήματα στην πλοκή του Next: ο βιοεπιστήμονας που έχει ανακατέψει υλικό από χιμπαντζή και άνθρωπο, και το κατασκεύασμα του μοιάζει με άνθρωπο (άλλωστε άνθρωπος και χιμπατζής διαφέρουν μόνο σε 400 γονίδια, αλλά ξέρουμε πού είναι η κρίσιμη διαφορά;), ο Gerard, ο γενετικά μεταλλαγμένος παπαγάλος με χιούμορ και από τους πιο ενδιαφέροντες ήρωες του βιβλίου, ο άνθρωπος που διαθέτει γονίδια με τεραστία εμπορική αξία, και τον οποίον κυνηγούν για να τα εκμεταλλευτούν. Όλα αυτά τα νήματα ενώνονται στο τέλος, όχι ακριβώς με έναν πιστευτό τρόπο, υπάρχει όμως αρκετή δράση που σε κάνει να ξεχνάς τις λεπτομέρειες της συνέπειας.

Στο Next φαίνεται ότι όλα αυτά τα αλλόκοτα είναι πολύ κοντύτερά μας απ’ ότι νομίζαμε. Μάλιστα μερικά από αυτά είναι ήδη εδώ.