Η Μαγεία της Παρουσίασης

The Visual Display of Quantitative Information
Edward Tufte Graphics Press 1983, 2001
197 σελίδες
$28,80





Εδώ και 25 περίπου χρόνια ο Edward Tufte, καθηγητής του Yale, έβαλε υποθήκη το σπίτι του για να εκδώσει ένα βιβλίο που είχε γράψει. Μεγάλο το ρίσκο, αλλά ο Tufte πίστευε στις απόψεις του με πάθος. Και δικαιώθηκε. Σήμερα, το βιβλίο “The Visual Display of Quantitative Information” θεωρείται ως ένα από τα 100 σημαντικότερα βιβλία του 20ου αιώνα. Ειδικά σε τούτες τις φτωχές εποχές του Powerpoint, το βιβλίο αυτό διατηρεί ακέραια την ιδιαίτερη σημασία του. Και να γιατί:

Βασική αρχή που ξεδιπλώνεται γλαφυρά στις σελίδες του είναι ότι όταν οπτικοποιείς δεδομένα, πρέπει να μεγιστοποιείς την πληροφορία, και όχι να παρουσιάζεις τρεις ξερές μπάρες με νούμερα. Διότι τότε η εικόνα δεν είναι χίλιες λέξεις, αλλά πολύ λιγότερες – και φτωχότερες.

Χαρακτηριστικό καλό παράδειγμα είναι το διάγραμμα που εμφανίζεται και στο εξώφυλλο του βιβλίου, που δείχνει τα δρομολόγια των τρένων στη διαδρομή Παρίσι - Λυών. Δείτε πόση πληροφορία υπάρχει: οι ώρες αναχώρησης και άφιξης, η συχνότητα, η (αναλογική) απόσταση των σταθμών, η ταχύτητα του κάθε τρένου (η κλίση της γραμμής),ο χρόνος που κάθε τρένο μένει στους ενδιάμεσους σταθμούς (εκεί όπου οι γραμμές είναι οριζόντιες), οι ώρες και τα σημεία που συναντώνται τα τρένα). Όλα σε ένα διάγραμμα που είναι εξαιρετικά κατανοητό, παρόλη την πυκνότητα της πληροφορίας!



Δείτε επίσης αυτό το κλασικό διάγραμμα που παρουσιάζει την καταστροφική εκστρατεία του Ναπολέοντα προς την Μόσχα και την επιστροφή στο Παρίσι. Φαίνεται όχι μόνον η πορεία, αλλά και οι απώλειες, και η σχέση τους με την θερμοκρασία. Παρατηρείστε πόσο ανθρωποβόρο ήταν το πέρασμα του ποταμού Μπερεζίνα στην Πολωνία!


Αν σκεφτείτε ότι αυτά τα διαγράμματα είναι του 1850, και ότι όλη αυτή η τεχνογνωσία της παρουσίασης είναι γνωστή τα τελευταία 150 χρόνια, τότε σίγουρα θα μελαγχολήσετε.


Ένα άλλο θέμα με το οποίο ασχολείται ο Tufte είναι ότι οι απεικονίσεις της πληροφορίας πρέπει να λένε την αλήθεια. Για παράδειγμα, το παρακάτω διάγραμμα, το οποίο δείχνει την μείωση της αγοραστικής αξίας του δολαρίου, από την εποχή του προέδρου Αϊζενχάουερ μέχρι την εποχή του Κάρτερ δεν λέει την αλήθεια, γιατί χρησιμοποιεί το εμβαδόν του δολαρίου (ένα δισδιάστατο μέγεθος) για να απεικονίσει την αγοραστική αξία -- που είναι μονοδιάστατη. Αν το διάγραμμα έλεγε την αλήθεια, θα έπρεπε τα δολάρια να είχαν το διπλάσιο μέγεθος από αυτό που έχουν.



Είναι ένα βιβλίο το οποίο προτείνω ανεπιφύλακτα σε όλους. Είτε ασχολείστε με παρουσιάσεις και αναλύσεις είτε όχι, το σίγουρο είναι ότι βλέπετε τηλεόραση, διαβάζετε μπλογκ και ίσως και εφημερίδες. Μετά από αυτό το βιβλίο, όλα εκείνα που σας πασάρουν τα Μέσα για πληροφόρηση θα τα βλέπετε με ένα εντελώς διαφορετικό μάτι.